ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال به وجود آمدند تا معماری مالی را ساده تر کنند و تمام افراد دسترسی بدون محدودیت به خدمات مالی داشته باشند. بدون تردید برای اولین بار نیست که نام ارز دیجیتال را می شنوید، زیرا در سال های اخیر با رشد کریپتوکارنسی و افزایش محبوبیت آن در بین مردم، کمتر کسی است که درباره آن اطلاعاتی نداشته باشد. اما شاید کمتر کسی باشد که درباره این اصطلاح اطلاعات کاملی داشته باشد. برای مثال آیا می توانید انواع ارزهای دیجیتال را توضیح دهید؟ به نظر شما بلاکچین همان ارزهای دیجیتال است؟ آیا درباره تاریخچه پادشاه ارزهای دیجیتال اطلاعاتی دارید؟

در این مطلب از صرافی هیرادکس قرار است به تمام این سوالات و سایر چالش هایی که در ارتباط با مفهوم اصطلاح ارز دیجیتال وجود دارد، پاسخ دهیم. اگر شما هم به دنبال آشنایی بیشتر با دنیای کریپتوکارنسی هستید، توصیه می‌کنیم که در ادامه با ما همراه باشید.

 

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال در واقع همان پول مجازی است که امنیت خود را از طریق رمزنگاری تامین می کند. مهم ترین ویژگی ارزهای دیجیتال که باعث محبوبیت آن شده است، غیرمتمرکز بودن آن است. غیرمتمرکز بودن اصطلاحی است که در برابر متمرکز بودن قرار گرفته است. به این معنا که هیچ نهاد، سازمان، فرد یا گروهی از افراد ارزهای دیجیتال را مدیریت نمی کنند یا بهتر است بگوییم نظارتی بر آن ندارند، به همین دلیل است که از دست‌کاری و مداخلات دولت‌ها مصون هستند.  نیاز به هرگونه تغییر در شبکه ارزهای دیجیتال که باشد توسط مشارکت کنندگان در شبکه و در صورت تایید آن ها انجام می شود. هدف از ایجاد ارز دیجیتال موارد زیر است:

• کاهش تقلب
• ممانعت از جعل و هرگونه کلاه‌برداری
• آسان‌تر کردن مبادلات
• حذف واسطه‌ها

البته به مرور زمان، ارزهای دیجیتال با هدف های دیگری هم به وجود آمدند، برای مثال ارز دیجیتال اتریوم هدف خود را ایجاد بستری برای توسعه برنامه‌های مختلف و اجرای قراردادهای هوشمند معرفی کرد.

 

اولین تلاش ها برای ساخت ارز دیجیتال

برخی افراد به اشتباه گمان می کنند که بیت کوین اولین ارز دیجیتال است. اما این در حالی است که قبل از بیت کوین، تلاش های زیادی برای ساخت ارزهای دیجیتال صورت گرفته بود. در اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰، ایستگاه‌های پمپ بنزین هلند با چالش بزرگی مواجه بودند، آن هم سرقت‌های شبانه بود. از طرفی بخاطر اینکه بسیاری از کامیون‌ ها به صورت شبانه سوخت گیری می کردند، مجبور بودند که سراسر شب را باز بمانند. برای رفع این مشکل و تامین امنیت جانی نگهبانان، ایده کارت‌ های هوشمند مطرح شد. به این صورت که رانندگان کامیون‌ ها از این کارت‌ ها به جای حمل پول نقد استفاده کنند. جالب است که بدانید این قضیه مربوط به ۲۵ سال پیش از پیدایش بیت کوین است. در همان سال ها بود که یک تاجر با نفوذ و معروف به سراغ بانک ها رفت و  پیشنهاد کرد تا روشی ابداع کنند که خریداران بتوانند مستقیما از طریق حساب‌های بانکی‌شان پرداخت انجام دهند. این ابداع با نام نقطه‌ی فروش (Point of sale)، توسعه داده شد. این تقریبا قدیمی‌ترین نمونه موجود از پول الکترونیکی (Electronic cash) است. تلاش های دیگری هم برای ساخت ارز دیجیتال در ادامه صورت گرفت که ما به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم که نقش حائز اهمیتی در تاریخچه ارزهای دیجیتال دارند.

 دیجی کش(DigiCash)

David Chaum (دیوید چاوم) در سال 1983 دیجی کش را به عنوان یک سیستم پرداخت الکترونیک و با هدف پرداخت امن هزینه های کالاها و خدمات کاربران به جهان معرفی کرد.  ارز دیجیتال دیجی کش از تکنولوژی امضای کور برای تامین امنیت تراکنش ها استفاده می کرد و به همین دلیل دولت و بانک ها تراکنش هایی که در دیجی کش انجام می گرفت را نمی توانستند ردیابی کنند. هر چند دیجی کش به نظر می رسید که یک پروژه موفق است و آینده روشنی دارد اما از آنجایی که ارز دیجیتال دیجی کش که قبل از شروع موج تجارت الکترونیک راه اندازی شده بود، با ظهور شرکت های پرداخت اینترنتی با مشکل روبرو شد.

پی‌پل (paypal) و ای‌گلد (e-gold)

پس از دیجی کش، پروژه پی‌پل (paypal) توانست که به موفقیت قابل توجهی دست پیدا کند و تحول مهمی در اقتصاد جهانی ایجاد کند. پی‌پل امکان پرداخت‌ های فرد به فرد را فراهم می‌کرد و با استفاده از مرورگرهای وب این امکان وجود داشت که بسیار سریع و امن پول ارسال کنند. (پی‌پل امروز یکی از روش های رایج پرداخت در دنیا است و توانسته است که به مقبولیت عام برسد.) هر چند به نظر می رسید که سایر استارت آپ ها نتوانند از پی پل پیشی بگیرند اما از میان آنها ای‌گلد (e-gold) پروژه‌ی بسیار موفقی بود. مهم ترین دلیل موفقیت این ای گلد هم این بود که به صورت برون مرزی کار می‌ کرد. اما از آنجایی که این پروژه درگیر کلاه‌ برداری‌ های متعددی شد، در نهایت در سال ۲۰۰۵ توسط دولت فدرال آمریکا تعطیل شد.

بی‌مانی (bmoney)

وی دای (Wei Dai) در سال ۱۹۹۸ به عنوان یک سیستم پول الکترونیکی توزیع شده‌ی همتابه همتا بی مانی را معرفی کرد. سیستم بی‌مانی بسیار قابل درک بود. برای تایید تراکنش‌ها پاداش و برای تقلب جریمه در نظر گرفته شده بود. اما مشکلی که این سیستم داشت این بود که یک نهاد اجرایی برای تعیین مجازات یا تشویق وجود نداشت و عدم حل این مساله باعث شد که بی مانی هرگز راه اندازی نشود. اما خالق بیت کوین در وایت پیپر این رمزارز به مقاله ای ارجاع داده است که مربوط به بی مانی است. برای همین می توان گفت هر چند این پروژه با شکست مواجه شد اما تاثیر زیادی در شکل گیری سایر ارزهای دیجیتال داشت.

بیت گلد(BitGold)

در میان ارزهای دیجیتال قبل از بیت کوین، یکی از پروژه ها از لحاظ عملکرد می توان گفت که شباهت زیادی با بیت کوین دارد. نیک سابو (Nick Szabo)، در سال ۱۹۹۸ فناوری جدیدی به نام بیت گلد را معرفی کرد. هر چند این پروژه هم هرگز به مرحله اجرا نرسید اما تاثیر زیادی در شکل گیری بیت کوین داشت. به طوری که از آن به عنوان «پایه‌گذار معماری بیت کوین» یاد می‌کنند. در ساختار بیت گلد مشارکت کننده ها، کامپیوتر خود را به حل معادلات پیچیده‌ی ریاضی اختصاص می‌دادند. معادلات حل شده به یک دفترکل عمومی ارسال و آدرس عمومی حل کننده نیز به آن متصل می‌شد. هر معادله‌ی حل شده بخشی از معمای بعدی بود. این ویژگی بیت گلد به شبکه امکان می‌داد تا راهی برای تایید و زدن برچسب زمانی به کوین‌ های جدید داشته باشد چراکه تنها در صورتی که اکثریت اعضا بر راه‌حلی توافق داشتند، معمای بعدی مطرح می‌شد. با اینکه تئوری بیت گلد هرگز کاملا پیاده‌سازی نشد اما سیستم اثبات کار (proof of work) آن در فرآیند استخراج بیت کوین امروزه استفاده می‌شود.

ظهور بیت کوین پادشاه ارزهای دیجیتال

در سال 2008 فردی که (یا گروهی از افراد) که خود را ساتوشی ناکاموتو نامید، یک ارز دیجیتال جدید به نام بیت کوین معرفی کرد. در ابتدا هیچ کسی به این ارز دیجیتال تازه وارد توجهی نداشت و برخی حتی معتقد بودند که این پروژه هم به لیست ارزهای دیجیتال شکست خورده قبلی ملحق خواهد شد. اما چیزی که اتفاق افتاد دقیقا برعکس بود و در حال حاضر بیت کوین رتبه یک بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است.

 

نحوه عملکرد ارزهای دیجیتال

یکی از سوالات بسیار پرچالش در ارتباط با ارزهای دیجیتال این است که چگونه کار می کنند. اجازه دهید با زبانی بسیار ساده به شما توضیح دهیم. ارزهای دیجیتال برای اجرای تراکنش‌های خود، از الگوریتم های اجماع کمک می گیرند. این الگوریتم ها با ساز و کارهای توافق جمعی شناخته می شوند. مشارکت کنندگان در این شبکه تصمیم می گیرند که یک تراکنش را تایید کنند یا نکنند. در واقع مسئولیت نظارت بر شبکه ارزهای دیجیتال و تامین امنیت آن ها توسط همین مشارکت کنندگان انجام می شود که نود نام دارند. نودها در شبکه‌ های مختلف به روش‌ های مختلفی انتخاب می‌ شوند. برای مثال در بیت کوین، استخراج‌کنندگان یا ماینرها هستند که این مسئولیت را بر عهده دارند.

 

انواع ارز دیجیتال

اغلب افراد فکر می کنند که تمام ارزهای دیجیتال از یک نوع هستند. اما جالب است که بدانید ارزهای دیجیتال را در حالت کلی می توان به دو دسته کوین ها و توکن ها تقسیم بندی کرد.

کوین ها: کوین ها روی بلاکچین اختصاصی خود ایجاد می‌ شوند و تعویض‌ پذیر، تقسیم‌پذیر و ماندگار هستند. به عنوان مثال، اتر ارز دیجیتال بومی بلاکچین اتریوم است. کوین ها خود انواع مختلفی دارند مانند استیبل کوین، آلت کوین، میم کوین، شت کوین و …

توکن ها: توکن‌ ها بلاکچین اختصاصی خود را ندارند اما مانند کوین‌ها، توکن‌ها را می‌توان برای نشان دادن واحدهای دارای ارزش مانند پول، سکه و دارایی‌های دیجیتال استفاده کرد. توکن ها ها را می توان به سه دسته توکن های قابل تعویض، غیر قابل تعویض و نیمه مثلی تقسیم کرد.

نکته: قطعا هنگام خواندن این مطالب با اصطلاحاتی روبرو می شوید که شاید درباره آن ها دانشی ندارید. مانند بلاکچین یا توکن غیرمثلی. اصلا جای نگرانی نیست زیرا ما در بلاگ هیرادکس به تمام این اصطلاحات و مفاهیم می پردازیم و شما می توانید با گذاشتن کمی وقت به صورت روزانه دانش خود را در حوزه کریپتو افزایش دهید.

 

 کاربردهای ارزدیجیتال

ارزهای دیجیتال کاربردهای زیادی دارند و جالب توجه است که در پروژه های جدید، به این موضوع توجه بیشتری شده است و کاربردی بودن یک ارز دیجیتال یکی از ویژگی های مهم آن است. به طوری که یکی از شرایط موفقیت آمیز بودن یک پروژه به میزان کاربردی بودن آن بستگی دارد. در ادامه به چند کاربرد اصلی و عمومی تمام کریپتوکارنسی ها اشاره می کنیم:

انتقال پول: ارزهای دیجیتال را می‌توان مستقیماً یا از طریق یک سرویس ارائه‌دهنده خدمات پرداخت، مبادله کرد یا انتقال داد.

کسب درآمد: ترید ارز دیجیتال، استخراج ارز دیجیتال، وام دهی و حتی بازی کردن (بازی‌های بلاکچینی) تنها تعدادی از روش هایی است که از ارزهای دیجیتال می توان به درآمد رسید.

ذخیره ارزش: اینکه تمام ارزهای دیجیتال می توانند به عنوان ذخیره ارزش به شمار روند یا خیر، نمی توان داد و باید بررسی شوند. اما بیت کوین از آنجایی که تمام ویژگی های ذخیره ارزش مانند ماندگاری، کمیابی و تولید دشوار را دارد، یک ذخیره ارزش به شمار می رود.

حفظ حریم خصوصی: افراد می‌توانند بدون نیاز به توضیح در رابطه با میزان مبلغ یا مقصد آن برای بانک یا مرجع دیگری، معاملات خود را انجام دهند و نگران پیگیری نقل‌ و انتقالات مالی خود از مراجع قانونی نباشند.

دور زدن تحریم‌ها: برخی از کشورها مانند ایران که به دلیل تحریم‌ها برای انتقال پول به کشورهای دیگر با چالش روبرو هستند، استفاده از ارزهای دیجیتال به دلیل عدم وابستگی به نظام بانکی یک راهکار بسیار مناسب است.

تفاوت ارز دیجیتال با پول معمولی

در صورتی که تا به این جای مطلب را با دقت مطالعه کرده باشید قطعا متوجه برخی تفاوت های ارزهای دیجیتال با پول معمولی شده اید. اما در این قسمت به طور واضح تر به این موضوع می پردازیم. مهم ترین تفاوت های کریپتوکارنسی و پول معمولی عبارت است از:

غیرقابل برگشت بودن تراکنش های ارزهای دیجیتال: در صورتی که شما به دلیل عدم داشتن دقت کافی، آدرس مقصد را اشتباه وارد کنید و تراکنش را نهایی کنید، دیگر نمی‌توانید آن را برگردانید. اما در صورتی که مقداری پول را به اشتباه به حساب فرد دیگری انتقال دهید، می توانید از طریق پیگیری های قضایی، آن را پیگیری کنید و باز پس بگیرید.

 ناشناس یا نیمه ناشناس بودن ارزهای دیجیتال: آدرس کیف پول‌ ارز دیجیتال، شامل اطلاعات هویتی دارنده آن نیست. این آدرس‌ ها رشته ای از عبارات حروف و اعداد هستند که تنها از طریق ان ها می توان تاریخچه تراکنش ها را مشاهده کرد. اما دارنده یک حساب در بانک به صورت کامل مشخص است و در صورت نیاز با دستور قضایی می توان به آدرس یا سایر اطلاعات آن هم دسترسی پیدا کرد.

جهانی یا فرامرزی بودن ارزهای دیجیتال: ارسال پول به سایر کشورهای جهان ممکن است طی چند روز امکانپذیر باشد یا حتی کاربران ایرانی به دلیل تحریم ها امکان ارسال پول از طریق بانک به برخی از کشورها را نداشته باشند. این در حالی است که ارزهای دیجیتال را تنها طی چند دقیقه می توان به کیف پول شخص مورد نظر انتقال داد، علاوه بر این ارزهای دیجیتال محدودیت مرزی نمی‌ شناسند و آن‌ ها را می‌توان از هر نقطه‌ای در دنیا بدون نگرانی از تحریم ها به نقطه دیگر فرستاد.

 انحصاری نبودن ارزهای دیجیتال: افراد برای اینکه بتوانند از شبکه‌های ارز دیجیتال برای انتقال پول استفاده کنند نیازی به دریافت اجازه از شخص، گروه یا سازمانی را ندارند. اما انتقال پول معمومی باید زیر نظر نظام بانکی باشد.

 

روش نگهداری ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال در کیف پول ارز دیجیتال یا کریپتو ولت ها ذخیره و نگهداری می شوند. کیف پول ها انواع مختلفی دارند که در حالت کلی می توان آن ها را به سه دسته سخت افزاری، نرم افزاری و کاغذی تقسیم بندی کرد. کریپتو ولت های سخت افزاری به دلیل نگهداری آنلاین ارزهای دیجیتال نسبت به انواع دیگر از امنیت بیشتری برخوردار هستند و برای نگهداری ارزهای دیجیتال در حجم زیاد توصیه می شوند.

در حال حاضر تعداد کیف پول های ارز دیجیتال که عرضه شده است بسیار زیاد است، اما تمام آن ها ویژگی های یک کریپتو ولت خوب را ندارند. برای همین قبل از هرگونه اقدامی برای خرید کیف پول یا دانلود و نصب آن، در مورد ویژگی های کیف پول مورد نظر خود به اندازه کافی تحقیق کنید.

 

قانون گذاری در حوزه کریپتوکارنسی

یکی از چالش هایی که در ارتباط با رمزارزها وجود دارد این است که آیا قانونی هستند یا خیر. وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورهای جهان متغیر است. اما در چند سال اخیر، اقدامات بسیار مثبتی در جهان در راستای تدوین قانون در ارتباط با ارزهای دیجیتال صورت گرفته است و این شامل کشور ایران هم می‌شود. با توجه به آخرین وضعیت قانون گذاری ارزهای دیجیتال در ایران می توان گفت که:

• خریدوفروش ارز دیجیتال ممنوع نیست.
• ارزهای رمزنگاری شده در صرافی‌هایی که مقررات را رعایت کرده‌اند، قابل خرید و فروش و تبادل است.
• توسعه کیف پول دیجیتال با درنظرگرفتن مقررات بخش کیف پول رمز ارزی، برای اشخاص حقیقی و حقوقی مشکلی ندارد.
• استخراج با داشتن مجوز از وزارت صمت، قانونی است.

امنیت سرمایه گذاری در بازار رمزارزها

یکی از موضوعات مهمی که کاربران ارزهای دیجیتال باید به آن توجه کنند این است که، کریپتوکارنسی واسطه هایی مانند بانک ها را از میان برمی دارد، به همین دلیل حفظ امنیت دارایی بر عهده خود سرمایه گذار است. بنابراین در کنار اینکه یک سرمایه گذار باید با تحلیل عمیق بازار، موقعیت های سودآور را شناسایی کند، بلکه باید تمام اقداماتی را که منجر به افزایش امنیت دارایی او می شود، انجام دهد. برخی از این اقدامات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کلید خصوصی یا عبارت بازیابی کیف پول خود را در اختیار هیچ کس قرار ندهید.
• تایید هویت دومرحله‌ای را فعال کنید.
• کیف پول ارز دیجیتال را فقط از وب سایت های رسمی دانلود و نصب کنید.
• از یک کیف پول با امنیت بالا استفاده کنید.
• از صرافی‌های ناشناخته استفاده نکنید.
• یک نسخه پشتیبان از کیف پول دیجیتال خود تهیه کنید.
• در مقابل حملات فیشینگ هشیار باشید.

 

صرافی ارز دیجیتال

صرافی ارز دیجیتال یا اکسچنج (Exchange) بستری است که در آن می توان ارزهای دیجیتال را معامله یا مبادله کرد. صرافی می‌تواند یک سایت، یک اپلیکیشن موبایل یا هر دو باشد. به عبارت بسیار ساده شما برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال به صرافی نیاز دارید. هر چند در سال های اخیر به تعداد صرافی های ارز دیجیتال افزوده شده است، اما باید در نظر داشته باشید که تمام آن ها از اعتبار کافی برخوردار نیستند و باید در مورد آن ها تحقیق کنید.

یکی از چالش های اصلی پیش روی کاربران ایرانی، کار با صرافی های خارجی است. زیرا اغلب صرافی های معتبر خارجی، ایران را به دلیل تحریم ها در لیست کشورهایی قرار داده اند که به آن ها خدمات ارائه نمی کنند. هرچند برخی افراد با برخی از روش ها مانند استفاده از وی پی ان، سعی در دور زدن تحریم ها دارند اما باید توجه داشته باشید که اگر صرافی به هویت واقعی کاربر پی ببرد، می تواند حساب وی را بلوکه کند. به همین دلیل بهترین گزینه استفاده از صرافی ارز دیجیتال ایرانی است.

صرافی هیرادکس یک پلتفرم  ایرانی برای خرید و فروش امن و سریع ارزهای دیجیتال است. برخی از مهم ترین مزایای هیرادکس به شرح زیر است:

• احراز هویت در کمتر از 10 دقیقه
• نرخ خرید و فروش یکسان
• کارمزد رقابتی
• پشتیبانی 24 ساعته
• امنیت کم نظیر
• تسویه تومانی فوری
• امکان ایجاد سفارش گذاری با حد ضرر و سود
• پشتیبانی از جفت ارزها

 

آینده ارزهای دیجیتال

اهداف پشت ایجاد فناوری ارزهای دیجیتال همواره مورد توجه افرادی بوده است که از ایده های آزادی خواهانه حمایت می کنند. علاوه بر این فرصت هایی که این بازار برای کسب درآمد در اختیار عموم مردم قرار می دهد؛ باعث شده است که روز به روز بر محبوبیت آن افزوده شود. هر چند برخی افراد اعتقاد دارند که کریپتوکارنسی یک حباب است و ممکن است که به زودی بترکد اما شواهد نشان از آینده رو به رشد این فناوری دارد. ما به شما توصیه می کنیم که اطلاعات خود را در حوزه ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین ارتقا دهید تا در صورتی که ارزهای دیجیتال در زندگی روزمره انسان هم ورود پیدا کرد از قافله عقب نمانید.

نظر شما درباره علت های محبوبیت ارزهای دیجیتال و آینده آن چیست؟